Laten we eerlijk zijn: vrijwel niemand praat graag over de dood. Het kan ook moeilijk zijn om getuige te zijn van een overlijden. Iemand die meer kan vertellen over het sterfproces is Sarah Holmes. Zij is niet alleen werkzaam in het hospice van Marie Curie UK, maar is er ook directrice.
De dood wordt meestal vastgesteld wanneer het hart stopt en iemand niet meer ademt, maar er zijn vaak al veel meer tekenen dat het einde nabij is.
Lichaam
Holmes legt uit waaraan dat te merken is: ''Naarmate het lichaam vertraagt, worden mensen vermoeider en slapen ze meer. Ze eten en drinken minder omdat het spijsverteringsstelsel stil begint te vallen.''
''De huidskleur kan vaak veranderen doordat de bloedcirculatie vertraagt, terwijl het ademhalingspatroon onregelmatig kan worden. Patiënten nemen dan lange pauzes tussen ademhalingen, wat soms de indruk kan wekken dat ze hun laatste adem hebben uitgeblazen.''
''Uiteindelijk stoppen de ademhaling en de hartslag, gevolgd door de hersenen. Het is meestal een heel vredig proces. In de meeste gevallen glijden mensen gewoon langzaam weg.''
Hoe lang duurt het?
Het stervensproces zelf duurt niet lang volgens Holmes. ''Zodra het ademhalingspatroon verandert, is het meestal een kwestie van uren of hooguit enkele dagen voordat iemand overlijdt.''
''Ik herinner families er vaak aan dat palliatieve zorg gaat over leven, niet over sterven. Het sterven zelf is kort. Net als bij de geboorte is het moment van het verlaten van de wereld even kort als dat van het betreden ervan.''
Laatste woorden
Het is natuurlijk niet te voorspellen of welke manier je aan je einde komt, en of je de kans nog hebt om iets te zeggen voordat je komt te overlijden.
Julie McFadden is een bekende persoon in de Verenigde Staten. Ze werkt niet alleen in een hospice. Ze heeft ook bestsellers over het levenseinde geschreven. Op Instagram heeft ze bijna 500.000 volgers en plaatst ze content over haar werk.
Tijdens haar zestienjarige loopbaan in een hospice heeft Julie veel mensen geobserveerd op hun laatste momenten. En dan met name welke woorden ze uitspreken voordat ze komen te overlijden.
Volgens de verpleegster zijn er vier zinnen die opvallend vaak voorbijkomen op het sterfbed. Het gaat specifiek om:
- 'Bedankt'
- 'Ik vergeef je'
- 'Vaarwel'
- 'Alsjeblieft, vergeef me'