KNO-arts: Drink DIT bij keelpijn in plaats van thee met honing

maandag, 13 oktober 2025 om 20:04

distraught-woman-holding-her-chest-pain-while-lying-down-sofa-living-room

We zitten weer in het snotterseizoen. Veel mensen drinken bij een verkoudheid of de griep thee met honing. Maar helpt dit eigenlijk wel? Een Nederlandse KNO-arts raadt een heel ander drankje aan en legt bij het Algemeen Dagblad ook uit waarom.

Keelpijn

Kim van der Marel, werkzaam bij het KNO Medisch Centrum in Waardenburg, legt uit dat keelpijn vaak onstaat door virus of bacterie. ''Bij een infectie door een virus of bacterie raken de slijmvliezen in de keel geïrriteerd en ontstoken.''

Tijdens zo’n ontsteking komen er eiwitten vrij uit het beschadigde keelweefsel, zogenaamde cytokines. ''Cytokines werken als boodschappers en zorgen dat het afweersysteem wordt geactiveerd en de doorbloeding van het beschadigde weefsel wordt verhoogd.''

Die afweerreactie stuurt via het bloed witte bloedcellen naar het geïnfecteerde gebied. Daar worden de ziekteverwekkers aangepakt.

''Het weefsel kleurt rood en zwelt op. Daarbij worden ook de pijnreceptoren in het weefsel geactiveerd.''

Waarom slikken pijnlijk is

De pijn wordt vaak het sterkst gevoeld bij het slikken. ''Dat komt niet door de irritatie in de keel, maar door de zwelling in het weefsel. Als je slikt maak je gebruik van de spieren in je keel en zet je druk op het ontstoken weefsel. Dat doet pijn.''

Door de pijn willen mensen vaak minder slikken, maar dat werkt juist averechts. ''Bij een ontsteking maakt het lichaam ook meer slijm aan.'' Wie niet regelmatig slikt, riskeert dat er taai slijm achter in de keel blijft hangen, wat het ongemak alleen maar verergert.

Wat kun je doen?

Keelpijn door een virale of bacteriële infectie gaat meestal vanzelf over zodra het immuunsysteem de indringer heeft opgeruimd. Dit kan één tot twee weken duren.

Om de pijn dragelijker te maken, raadt Van der Marel paracetamol aan: ''Met paracetamol kun je de ergste pijn verzachten. Neem eerst daar de maximale dosis van voor je een ander middel probeert.''

''Een ontstekingsremmende pijnstiller zoals ibuprofen kan ook helpen maar geeft eerder maagklachten en reacties met eventuele andere medicatie.''

Beste drankje

Voldoende drinken helpt het lichaam om slijm makkelijker kwijt te raken en om het vochtverlies bij koorts aan te vullen. Wat je precies drinkt, maakt volgens Van der Marel niet veel uit. Toch is er een drankje dat haar voorkeur geniet.

''Ik raad zelf iedereen ijskoud water aan: de kou kan helpen wat van de zwelling weg te nemen en werkt pijnstillend.''

Thee met honing?

Hoewel thee met honing een populaire remedie is, waarschuwt Van der Marel wel: ''Een schepje honing biedt een verzachtend laagje in je keel, maar besef wel dat honing suiker bevat en een verhoogde kans op tandbederf geeft.''

Over de vermeende antibacteriële werking van honing zegt ze: ''De claims over de antibacteriële werking van honing zijn gebaseerd op onderzoek naar honing die op een huidwond wordt gesmeerd. Dat is wel iets anders dan wanneer je het opeet.''

Wel is er enig bewijs voor het effect van honing bij hoestklachten bij kinderen. ''Uit recent onderzoek blijkt wel dat kinderen met hoestklachten die een halve theelepel honing krijgen een paar dagen eerder geen klachten van hoesten hebben dan kinderen die geen honing krijgen.''

''Dat gaat over honing die direct opgegeten wordt, niet in de thee gemengd. Dat dit hetzelfde werkt en ook geldt voor volwassenen, kun je dus niet zeggen.''

Wat wel (en niet) helpt

Kauwen of zuigen op een snoepje of keelpastille stimuleert het slikken, wat belangrijk is om het slijm af te voeren. Keeltabletten met verdovende bestanddelen kunnen kortdurend verlichting bieden.

''Dat kan tijdelijk wat verlichting geven, maar het is niet zo dat keelpastilles de infectie zelf kunnen helpen bestrijden. Keelpastilles bevatten vaak ook veel suiker.''

Een andere huis-tuin-en-keukenremedie die Van der Marel aanbeveelt, is gorgelen met zout water. Dat helpt om slijm los te maken. ''Als je ook een verstopte neus hebt, kan je een neusdouche met zout water gebruiken. Dat helpt je vrijer te ademen en er komt vanzelf ook wat van dat water in de keel terecht.''

Wat je beter níét kunt doen, is je keel schrapen. ''Dat kan de keel verder irriteren, en bij veel mensen wordt het al snel een gewoonte. Doe je dat vaak, dan kan je er juist keelpijn van krijgen. Leer jezelf aan om, elke keer als je je keel wil schrapen, in plaats daarvan een slokje water te nemen.''