Stel je voor: de winkeldeuren blijven dicht, de wifi ligt eruit en alles in de koeling bederft. Je hebt drie dagen lang geen stroom. Dit klinkt als een regelrechte ramp, maar Hans-Peter Oskam, directeur van Netbeheer Nederland, waarschuwt ervoor. ''Het gebeurt onverwacht, en altijd op een heel erg slecht moment.''
Een grote stroomstoring in Spanje en Portugal van eind vorige maand laat zien wat ons mogelijk ook te wachten staat. Volgens experts is het goed mogelijk dat ook Nederland zoiets meemaakt.
Een stroomstoring van meerdere dagen raakt ondernemers, maar ook 'normale mensen' hard. Denk aan de bakker die geen brood kan bakken, de horecaondernemer die zijn voedsel moet weggooien of een kantoor waar niemand meer kan werken door het wegvallen van wifi. En je laptop en telefoon opladen? Vergeet het maar.
En dan is het te laat om nog snel een aggregaat (noodstroomvoorziening) te regelen. Iedereen denkt dan hetzelfde en ze zijn snel uitverkocht.
Overheid houdt rekening met grootschalige stroomuitval
Binnen het zogeheten Veiligheidsberaad – waarin de voorzitters van alle 25 veiligheidsregio’s van Nederland samenwerken – wordt serieus rekening gehouden met een scenario waarin het hele land 72 uur zonder stroom zit.
Dat kan komen door overbelasting van het net, een cyberaanval of een ander probleem. Toch lijken veel ondernemers zich hier nog totaal niet op voor te bereiden.
Oskam is duidelijk: "Hulpdiensten hebben geen enorme voorraad aggregaten klaarstaan. Bedrijven moeten hier zelf verantwoordelijkheid in nemen."
Zes oorzaken van langdurige stroomstoringen
- Te veel verbruik tegelijk – Bijvoorbeeld tijdens een hittegolf of juist een koude periode, als iedereen tegelijk stroom gebruikt.
- Technische storingen of ongelukken – Zoals een graafmachine die een kabel raakt.
- Cyberaanvallen – Nog niet gebeurd in Nederland, maar het risico is reëel.
- Energieproblemen in het buitenland – Nederland is deels afhankelijk van andere landen voor energie.
- Onevenwicht tussen opwekking en gebruik – Door zonne- en windenergie is er soms te veel of te weinig stroom op het verkeerde moment.
- Verouderde onderdelen van het net – Niet alles is voorbereid op de moderne vraag naar stroom.
Wat kunnen bedrijven doen?
Voor burgers is er al een bewustwordingscampagne: Denk Vooruit. De overheid raadt aan om een noodpakket in huis te hebben waarmee je het 72 uur kunt volhouden. Maar voor bedrijven is er nog weinig aandacht.
Toch geldt ook voor ondernemers: zorg voor noodvoorzieningen zoals een radio op batterijen, kaarsen, drinkwater en duidelijke afspraken met personeel. Want in die eerste uren zijn hulpdiensten druk met mensen uit liften halen en het verkeer weer op gang brengen. Je bedrijf krijgt dan geen prioriteit.
Wacht niet tot het te laat is
Volgens Oskam is het verstandig om nu met personeel en collega-ondernemers op bedrijventerreinen of winkelstraten om tafel te gaan. Wat doe je als de stroom ineens wegvalt? Kun je dan nog doorgaan? Hoe kom je daarna weer op gang?
Soms kan het lonen om te investeren in een noodaggregaat of een batterij. Of sluit je aan bij een gezamenlijke energiehub op een bedrijventerrein.
Voor kleinere winkels zoals een boekhandel is zo'n investering misschien niet logisch, maar het is wel belangrijk om die afweging bewust te maken.
Wat doet de overheid bij grote stroomstoringen?
- Europese netbeheerders, waaronder TenneT in Nederland, hebben regels opgesteld om storingen te voorkomen.
- Als het toch gebeurt, treft de overheid noodmaatregelen.
- Er is een Nationaal Crisisplan Elektriciteit waarin staat wat bedrijven en overheden moeten doen.
Tot slot
Als een hele regio zonder stroom zit, gaan winkels gewoon dicht. Niemand kan dan 'even' stroom krijgen, ook niet voor vitale processen. Je bent net zo afhankelijk als ieder ander.
“Denk nu na over je bedrijfscontinuïteit. Wat als het licht drie dagen uitgaat? Hoe zorg je dat je daarna snel weer opstart? Bespreek het met je team, en doe er iets mee.”